Tarczyca – czym jest i jakie są najczęstsze choroby tarczycy?

Tarczyca to jeden z najważniejszych narządów, jakie posiadamy. Hormony, które wydziela, są bowiem niezbędne do życia, a ich niedobór lub nadmiar jest przez nas bardzo dotkliwie odczuwany. Sama tarczyca raczej nas nie boli, jednak nieprawidłowości w funkcjonowaniu tego narządu powodują zarówno pogorszenie samopoczucia, jak i ogólnego stanu zdrowia. Co ważne, w chwili obecnej z chorobami tarczycy zmaga się większość kobiet w Polsce. Szacuje się, że nawet 50-60% z nich ma guzki lub zmiany ogniskowe [1].

Spis treści:
Czym jest tarczyca?
Choroby tarczycy
Tarczyca a wole
Diagnostyka chorób tarczycy
Artykuły o chorobach tarczycy

Czym jest tarczyca?

Tarczyca jest położonym w obrębie szyi narządem, który składa się z dwóch płatów oraz łączącej je cieśni. Jej zadaniem jest przede wszystkim produkcja hormonów: tyroksyny (T4) oraz trójjodotyroniny (T3). Hormony te są wraz z krwią doprowadzane do każdej komórki w naszym organizmie. Są odpowiedzialne m.in za proces metabolizmu, a co za tym idzie – wpływają na naszą aktywność życiową. Poza T3 i T4 tarczyca wydziela jeszcze jeden hormon, kalcytoninę, której rola w układzie hormonalnym jest jednak niewielka.

Choroby tarczycy

Ponieważ sama tarczyca raczej rzadko boli, często choroby z nią związane diagnozowane są dopiero po dłuższym czasie bezowocnych poszukiwań przyczyny złego samopoczucia lub złego stanu zdrowia pacjenta. Najczęściej mamy wtedy do czynienia z stanem nazywanym jako niedoczynność tarczycy – czyli, gdy narząd tarczycy wytwarza zbyt mało hormonów i konieczne jest ich uzupełnienie lekami. Rzadziej pacjenci chorują na nadczynność tarczycy, gdy tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów, co również jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Inne choroby tarczycy, z którymi spotyka się lekarz endokrynolog w swojej codziennej praktyce zawodowej, to powiększenie tarczycy widoczne w obrazie USG, stan zapalny tarczycy oraz obecność guzków tego narządu.

Zobacz też: Objawy niedoczynności tarczycy [INFOGRAFIKA]

Tarczyca a wole

W kontekście chorób tarczycy dość często słyszy się termin „wole”. Mówi się na przykład, że pewne pokarmy są „wolotwórcze”. Czym zatem są te tajemniczo brzmiące wole? W medycynie tym terminem określa się powiększenie tarczycy wywołane przez różne czynniki. Wole powstają na skutek nieprawidłowej pracy tego narządu i mogą być umiejscowione na szyi, w klatce piersiowej czy za mostkiem. Tak umiejscowione wole tarczycowe można stwierdzić jedynie na zdjęciu RTG. Wole tarczycowe spotykamy zarówno przy niedoczynności tarczycy, jak i jej nadczynności oraz przy właściwym wydzielaniu hormonów. Wyróżniamy:

• wole guzkowe (inaczej guzowe czy guzowate) – mogą, ale nie muszą, wiązać się z powiększeniem tarczycy;
• wole miąższowe – powiększona tarczyca, ale bez guzków;
• wole proste – powiększona tarczyca, zbudowana z prawidłowej tkanki;
• wole zamostkowe (wewnątrzpiersiowe) – tarczyca sięga do klatki piersiowej, poniżej mostka [2].

Diagnostyka chorób tarczycy

Diagnostyka chorób tarczycy zawsze wymaga wizyty u specjalisty endokrynologa. Do stwierdzenia rodzaju nieprawidłowości wykorzystywane są:

• badanie USG tarczycy;
• oznaczenie hormonów tarczycy w badaniu laboratoryjnym – TSH, FT3, FT4, a także przeciwciała przeciwtarczycowe (przede wszystkim aTPO, TRAB);
• scyntygrafia tarczycy – badanie wychwytu substancji promieniotwórczych przez tarczycę (z użyciem jodu promieniotwórczego);
• biopsja (w przypadku guzków tarczycy).

Więcej informacji o chorobach tarczycy

---

Źródła:

[1] J. Belowski, Tarczyca – podstawowe informacje, Endokrynologia. Poradnik dla pacjentów, http://www.endokrynologia.net/tarczyca-podstawowe-informacje, dostęp: 10.09.2018.
[2] J. Belowski, Choroby tarczycy w skrócie, Endokrynologia. Poradnik dla pacjentów, http://www.endokrynologia.net/tarczyca-podstawowe-informacje, dostęp: 10.09.2018.